Na jaki bojler się zdecydować?
Wybór pierwszego ekspresu kolbowego to dość poważna decyzja, często wiążąca się ze znacznym wydatkiem. Z drugiej strony prawidłowo użytkowany i regularnie czyszczony może zostać naszym towarzyszem nawet na 20 lat. Warto więc przed dokonaniem wyboru swojego sprzętu zorientować się czym różnią się od siebie poszczególne ekspresy jeżeli chodzi o rozwiązania techniczne i różne parametry użytkowe. Należy jednak pamiętać, że decydując się na zakup ekspresu lub młynka ważny jest również aspekt estetyczny – zakupiony sprzęt musi nam się podobać i komponować się z miejscem, w którym stoi (na ogół kuchnią).
Na podstawie licznych rozmów telefonicznych i tych na żywo w naszym showroomie, w trakcie których doradzaliśmy klientom, jaki ekspres lub młynek wybrać, powstanie seria wpisów na naszym blogu, w których postaramy się przedstawić najważniejsze aspekty techniczne wyróżniające ekspresy i wpływające na ich cechy użytkowe, a koniec końców również na ich cenę. W drugim wpisie z tej serii przeskoczymy z ekspresów na młynki, których wybór ma niebagatelny wpływ na smak naszej kawy. Zapraszamy do lektury!
Jednymi z pierwszych pytań jakie zadajemy klientom proszącym o pomoc w doborze ekspresu są:
- Czy z tego ekspresu będzie przygotowane wiele kaw na raz?
- Czy kawy te będą głównie kawami czarnymi czy mlecznymi?
Odpowiedzi uzyskane na te pytania pozwalają nam na zawężenie obszaru poszukiwań poprzez odrzucenie pewnych układów konstrukcyjnych bojlerów w ekspresach ciśnieniowych. Dla użytku domowego wybór sprowadza się do de facto trzech z nich, które omówimy poniżej.
POJEDYNCZY BOJLER
Pierwszym z nich jest pojedynczy bojler. Jest to układ najprostszy, w którym woda zarówno do ekstrakcji, jak i spieniania mleka pochodzi z jednego bojlera. Zastosowanie pojedynczego bojlera pozwala na uproszczenie konstrukcji i zmniejszenie gabarytów całego ekspresu, co z kolei wpływa na większą przystępność cenową takich ekspresów. Ponadto ekspresy z pojedynczym bojlerem nagrzewają się w stosunkowo krótkim czasie (około 10-15 minut), co daje im w tym aspekcie przewagę nad innymi typami ekspresów. Z drugiej strony pojedynczy bojler ma również swoje wady. Najbardziej podstawową z punktu widzenia użytkownika jest brak możliwości jednoczesnej ekstrakcji i spieniania mleka. Z tego powodu rekomendujemy ekspresy jednobojlerowe osobom, które piją przede wszystkim kawy czarne. Ponadto przełączając ekspres jednobojlerowy na tryb pary należy chwilę odczekać, aż grzałka podgrzeje w nim wodę do odpowiedniej temperatury (powyżej 110oC). Czynność ta jest w pełni kontrolowana i na ogół sygnalizowana przez zapalenie/wyłączenie lampki kontrolnej po osiągnięciu zadanej temperatury.
Do najpopularniejszych ekspresów jednobojlerowych należą:
Wszystkie ekspresy z jednym bojlerem w naszej ofercie można znaleźć TUTAJ
BOJLER HX
Kolejnym rozwiązaniem jest bojler w układzie HX (ang. heat exchanger = pl. wymiennik ciepła). Układ ten składa się z dużego bojlera serwisowego z wbudowaną grzałką oraz mniejszego bojlera kawowego, który został wspawany w poprzek bojlera serwisowego. Takie rozwiązanie pozwala na rozdzielenie źródeł wody do ekstrakcji i pary do spieniania mleka, dzięki czemu czynności te można realizować jednocześnie. Ponadto ze względu na niewielką objętość bojlera kawowego (zazwyczaj 200-300 ml) woda do ekstrakcji kawy jest cały czas świeża – zaraz po ekstrakcji ubytek wody w układzie jest uzupełniany ze zbiornika lub bezpośrednio z sieci wodociągowej. Ponadto ciągłe uzupełnianie wody umożliwia przygotowanie wielu kaw pod rząd, dzięki czemu ekspresy z bojlerem HX świetnie sprawdzą się w gastronomii. Co ciekawe duże wielogrupowe ekspresy, które można zobaczyć w kawiarniach są na ogół wyposażone w bojler multi-HX tj. w poprzek pojedynczego dużego bojlera serwisowego wspawanych jest kilka bojlerów kawowych typu HX.
Wspominaliśmy już, że w bojlerze kawowym nie ma grzałki. Powstaje więc pytanie, jak znajdująca się w nim woda osiąga wymagane 93oC? Woda wykorzystywana do wytworzenia pary, która znajduje się w bojlerze serwisowym jest ogrzewana do temperatury 122oC. Taką temperaturę utrzymuje również bojler HX, który następnie wymienia (stąd nazwa wymiennik ciepła), a właściwie oddaje ciepło do przepływającej przez niego wody. Najważniejszą wadą tej metody jest brak bezpośredniej kontroli nad temperaturą w bojlerze kawowym. W celu ustabilizowania temperatury w granicach żądanych 93oC, bojler typu HX musi być zdecydowanie masywniejszy niż pojedynczy bojler. Ponadto jeżeli ekspres wyposażony w tego typu bojler jest włączony przez dłuższy czas, a nie jest zaparzana w nim żadna kawa, to temperatura wody zaczyna rosnąć i dochodzi do jej przegrzania. W takim przypadku przed przygotowaniem kawy zalecane jest wykonanie tzw. cooling flushu, czyli przelania „na pusto” części przegrzanej wody do ekstrakcji.
Najpopularniejszymi ekspresami z bojlerem HX są:
- Rocket Appartamento
- Rocket Mozzafiato
- Bezzera Magica
- Bezzera Mitica
- ECM Mechanika IV Profi
- Lelit Mara
- Profitec PRO 500
Wszystkie ekspresy z bojlerami HX z naszej oferty można znaleźć TUTAJ.
DWA BOJLERY
Ostatnim z układów jakie spotyka się w ekspresach są dwa niezależne bojlery (ang. dual boiler = pl. podwójny bojler). Nazwa w oczywisty sposób wyjaśnia budowę tego układu – woda jest doprowadzona ze zbiornika lub bezpośrednio z sieci do dwóch oddzielnych bojlerów i w każdym z nich utrzymywana jest inna temperatura. Wiąże się to oczywiście ze zdublowaniem wszystkich układów tj. grzałek, przewodów, wężyków. Przekłada się to na wzrost masy, gabarytów, kosztów eksploatacyjnych i koniec końców ceny samego ekspresu.
Podobnie jak w bojlerze w układzie typu HX mamy tu możliwość jednoczesnego spieniania mleka i ekstrakcji kawy i to w znacznych ilościach, ze względu na dużą pojemność obu bojlerów. Pozwala to na przygotowanie dużej ilości zarówno kaw czarnych i mlecznych w krótkim czasie. Ekspres dwubojlerowy cechuje się również dużą elastycznością, gdyż może działać w trybie jednobojlerowym, kiedy robimy tylko kawy czarne (włączenie bojlera serwisowego jest niezależne od włącznika głównego całego ekspresu). Jednak to co przemawia najbardziej na korzyść ekspresów dwubojlerowych to największa stabilność i najdokładniejsza kontrola temperatury – czyli de facto najważniejszego parametru wpływającego na jakość i powtarzalność espresso. Niektórzy producenci oferują ekspresy dwubojlerowe, które mogą utrzymać w bojlerze kawowym temperaturę z dokładnością do 0,5oC.
Do najpopularniejszych ekspresów posiadających dwa bojlery można zaliczyć:
Wszystkie ekspresy z dwoma bojlerami w naszej ofercie można znaleźć TUTAJ.
